Ελληνικές Παροιμίες (μέρος 3ον)
- Proverbi greci (parte 3)- Греческие притчи (часть 3)
Εποχές
• Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.
• Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.
• Αν δεν λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είναι καλοκαίρι.
• Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη.
• Γύρω–τριγύρω του Χριστού, είν’ η καρδιά του χειμωνιού.
• Τ’ Αγι’ Αντωνιού, τ’ Αϊ-Θανασιού, του βλάχαρου ο χειμώνας.
Καιρός
• Βρήκες καιρό, αρμένιζε, καιρό μην περιμένεις, γιατί ο καιρός τα πράγματα δεν ξέρεις πώς τα φέρνει.
• Αν δε βαφτίσουν τα νερά, ο καιρός δεν καλοσυνεύει.
δηλαδή τα Θεοφάνια
• Ήλιος και βροχή παντρεύονται οι φτωχοί, ήλιος και φεγγάρι παντρεύονται οι γαϊδάροι.
• Ή θα βρέξει ή θα χιονίσει ή καλό καιρό θα κάνει.
• Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα.
• Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης.
• Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος.
• Άσπρος ήλιος, μαύρη ημέρα.
• Όρθιο το φεγγαράκι ξαπλωτός ο βαρκάρης.
• Η καλή μέρα απ’ το πρωί φαίνεται.
• Χιόνι ρίχνει το Φλεβάρη, βάνεις στάρι στο κελάρι.
• Η Βαρβάρα βαρβαρώνει, Αϊ-Σάββας σαβανώνει κι ο Αϊ-Νικόλας παραχώνει.
• Αϊ-Δημητράκη μου, μικρό καλοκαιράκι μου.
• Καιρός πανιά, καιρός κουπιά.
δηλαδή, ο καιρός δεν είναι πάντα ευνοϊκός και κάποιοι στιγμή χρειάζεται να κάνεις και κουπί
• Το κρύο με το σακί μπαίνει και με το βελόνι βγαίνει.
• Χιόνια που δε λιώνουν κι άλλα περιμένουν.
• Από Μαρτιού πουκάμισο κι απ’ Αύγουστο σεγκούνι.
• Μάης βρεμένος, μούστος μετρημένος.
δηλαδή, αν βρέξει το Μάιο, η παραγωγή κρασιού είναι μειωμένη
• Πάν’ τα σύννεφα στην Πάτρα, πάν’ τα ρέματα γιομάτα.
• Όπου βροντές και αστραπές, περίμενε βροχές.
• Αν δεν βραχεί καλά η γη, κρύο μην περιμένεις.
• Ας είν’ η Δύση καθαρή κι η Ανατολή ας αστράφτει.
• Του ήλιου κύκλος άνεμος, του φεγγαριού χειμώνας.
• Σαν έπρεπε, δεν έβρεχε, το Μάη δροσολόγαε…
• Σα τσακουματίζουν τ’ άστρα, δέσε πιο καλά τη βάρκα.
• Να ‘ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα.
• Του κακού καιρού τα γνέφια, άλλα πάνω κι άλλα κάτω.
για κακό καιρό, αλλά και μεταφορικά για καταστάσεις αταξίας και αβεβαιότητας
• Υπαπαντούλα χιονισμένη, η κοφινούλα γιομισμένη.
• Χιόνισε μέσα στο Γενάρη, να οι χαρές του Αλωνάρη.
• Τη Γέννηση την άβρεχη, τα Φώτα χιονισμένα και τη Λαμπρή βρεχούμενη , τα πάντα ‘φτυχισμένα.
Άνεμος
• Αγέρας και γυναίκα δεν κλειδώνονται.
• Όποιος αέρας κι αν φυσά, ο μύλος πάντα αλέθει.
• Η θάλασσα είναι γαλανή μα ο αγέρας τη μαυρίζει.
• Τα μαύρα νέφη του βοριά, τα κόκκινα του νότου, κι εκείνα τα κατάμαυρα του σκύλου του σορόκου.
• Τι σε νοιάζει για αέρα που δεν μπαίνει στα πανιά σου;
• Άνεμος που δεν μποδίζει, άφησέ τον κι ας βουίζει.
• Γέρο βοριά αρμένιζε και νότο παλληκάρι.
• Έχει κάθε λαγκαδάκι το δικό του αεράκι
Φως
• Ποιος στραβός δε θέλει το φως του;
• Πώς λάμπει ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
Ήλιος
• Ο ύπνος θρέφει τα μωρά κι ο ήλιος τα μοσχάρια.
• Σπίτι που δεν το βλέπει ο ήλιος, το βλέπει ο γιατρός.
• Τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε; Με ήλιο τα μπάζουμε, με ήλιο τα βγάζουμε.
για ατελέσφορες προσπάθειες
• Άσπρος ήλιος, μαύρη ημέρα.
• Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δεν ξεβάφει.
• Ήλιος του ηλιού καθάρια τραμουντάνα.
Βροχή
• Ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται.
• Οι όψιμες θέλουν βροχές κι οι πρώιμες δροσούλες.
• Αν φοβόταν ο λύκος τη βροχή, θα φόραγε καπότα.
• Ήλιος και βροχή παντρεύονται φτωχοί, ήλιος και χιόνι παντρεύονται αρχόντοι.
• Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνον το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα.
• Του Απρίλη η βροχή κάθε στάλα και φλουρί
• Αν δε βρέξει, πώς θα ξαστερώσει;
• Μάης άβροχος, μούστος άμετρος.
• Βαθιά βροντή, κοντά βροχή.
• Αν δεν αστράψει, δεν βροντά, κι αν δε βροντά δε βρέχει.
• Όσα βρέχει ο Θεός, τόσα καταπίνει η γη.
• Χιόνισ’ έβρεξ’ ο Γενάρης, όλ’ οι μύλοι μας θ’ αλέθουν.
• Ο καλός ο νοικοκύρης, ο λαγός και το περδίκι, όταν βρέχει χαίρονται.
• Αν βρέξ' ο Μάρτης τρία νερά κι' Απρίλης άλλα δύο να ιδείς του Μάρτη τα κουκιά τ' Απρίλη του σιτάρια, να ιδείς το γεροκρίθαρο πώς στρίφτει το μουστάκι.
• Αν δεν μαλώσουν δυο καιροί, δεν βρέχει.
• Ο γεωργός θέλει βροχή κι ο κεραμάς την ξέρα.
• Βρέχει ο Θεός και φταίν’ οι μήνες.
• Τι θα γίνουμε αν δε βρέξει, και αν θα βρέξει πού θα πάμε;
• Όλα τα σύννεφα δε φέρνουνε βροχή.
• Η βροχή τ’ Απριλομάρτη μόνο τους ψαράδες βλάπτει.
• Στο κακορίζικο χωριό τον Αλωνάρη βρέχει.
Νερό
• Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό.
• Διψάει η αυλή του για νερό κι αυτός αλλού ποτίζει.
• Η φωτιά και το νερό δεν έχουν μαλλιά.
μάλλον με την έννοια ότι δεν μπορείς να τα πιάσεις και να τα ελέγξεις
• Όπου πλάτανος, εκεί και νερό.
• Ο Γενάρης δεν γεννά μήτε αυγά μήτε πουλιά, μόνο χιόνια και νερά.
• Ο μύλος νερό θέλει, ευχές δεν θέλει.
• Ό,τι νερό με πνίξει, θάλασσα το λέγω.
Θάλασσα
• Όποιος κατουράει στη θάλασσα, το βρίσκει στο αλάτι.
• Η θάλασσα είναι γαλανή μα ο αγέρας τη μαυρίζει.
• Θάλασσα, πικροθάλασσα και πικροκυματούσα
Βουνά
• Οι κάμποι τρέφουν άλογα και τα βουνά λεβέντες.
• Μαθημένα τα βουνά απ’ τα χιόνια.
• Βουνό με βουνό δε σμίγει.
• Ο θεός βλέπει βουνά και ρίχνει χιόνι.
• Παίνευε τα βουνά κι αγόραζε στον κάμπο.
για διαπραγματευτικούς λόγους κατά την αγορά γης
Νύχτα
• Η νύχτα έχει αυτιά και η ημέρα μάτια.
• Όποιος νύχτα περπατεί, λάσπες και σκατά πατεί.
• Της νύχτας τη δουλειά τη βλέπει η μέρα και γελά.
• Μήτε νύχτα δίχως μέρα, μήτε νιος δίχως αγάπη.
• Η νύχτα βγάνει επίσκοπο, η αυγή μητροπολίτη.
επί νυχτερινών διαβουλεύσεων και για επικείμενες αλλαγές σε υψηλές θέσεις
• Αμαρτίες πο ‘χεις άντρα και ξυπνάς τη νύχτα πάντα.
• Η νυκτερίδα κι ο λαγός και δαίμων και αγάπη
τα τέσσερα δαιμόνια την νύκτα ου κοιμούνται.
Φωτιά
• Το στραβό το ξύλο η φωτιά το σιάζει.
δηλαδή, οι δύστροποι άνθρωποι αντιμετωπίζονται με αυστηρότητα
• Μην παίζεις με τη φωτιά.
• Η φωτιά και το νερό δεν έχουν μαλλιά.
μάλλον με την έννοια ότι δεν μπορείς να τα πιάσεις και να τα ελέγξεις
• Άλλος ανάφτει τη φωτιά, κι άλλος την ανεμίζει.
όταν κάποιος δημιουργεί μια κρίση και κάποιος άλλος την υποδαυλίζει
• Είπαν του τρελού ν’ ανάψει φωτιά κι έκαψε τα ρούχα του.
Απόσταση
• Καλύτερα από μακριά και αγαπημένοι παρά από κοντά και μαλωμένοι.
• Μακριά απ’ τον κώλο μου, κι ας είναι δέκα μέτρα.
• Όπου αγάλι-αγάλι περπατεί, μακριά μπορεί να πάει.
• Μακριά ο αδερφός και σιμά ο γείτονας.
• Συμπεθεριά και κουμπαριά μακριά από τη γειτονιά
Ζώα
• Να ‘μουν το Μάη γάιδαρος, τον Αύγουστο κριάρι, όλους τους μήνες κόκορας και γάτος το Γενάρη.
• Κάλλιο ένα χρόνο κόκορας παρά σαράντα κότα.
• Το παπί και το χηνάρι, του διαβόλου το ζευγάρι.
• Διώξαμε την αλεπού και μπήκε το λιοντάρι.
δηλαδή, από το κακό στο χειρότερο
Φυτά
• Όποιο χορτάρι γελάς, στην πόρτα σου φυτρώνει.
• Όσο πιο αραιά φυτεύεις τα σκόρδα, τόσο πιο πολύ χοντραίνουν.
με την έννοια ότι όταν στους ανθρώπους δίνεται ελευθερία και χώρος, προοδεύουν
• Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.
• Χωρίς χώμα και νερό, πώς ευρέθη αγγούρι εδώ.
για απροσδόκητα ευρήματα
• Έτσι το ‘χει το λινάρι, να ανθεί τον Αλωνάρη
• Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και στ’ Απριλοσπαρμένη
Λουλούδια
• Στη γειτονιά τριαντάφυλλο και μες στο σπίτι αγκάθι.
για όσους κοινωνικά συμπεριφέρονται καλά, αλλά στο σπίτι είναι δύστροποι
• Ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
• Ο Απρίλης με τα λούλουδα και ο Μάης με τα ρόδα.
• Από αγκάθι βγαίνει ρόδο κι από ρόδο βγαίνει αγκάθι.
Δέντρα
• Αμπέλι του χεριού σου, συκιά του κυρού σου και ελιά του παππού σου.
• Όπου πλάτανος, εκεί και νερό.
• Η ελιά έχει και σοδιά, έχει και αναποδιά.
• Το δένδρο από τον καρπό γνωρίζεται.
• Κάθε δεντράκι με τον ίσκιο του.
δηλαδή, κάθε πράγμα ή άνθρωπος με την αξία του και τη χρησιμότητα του
• Χαίρεται ο πεύκος τις δροσιές κι ο έλατος τα χιόνια.
• Το δάσος από τα ίδια του τα ξύλα καίγεται.
που σημαίνει ότι τα στοιχεία που απαρτίζουν ή χαρακτηρίζουν μπορεί να γίνουν και αιτία καταστροφής.
• Θέλει ν’ ανθίσει το δενδρί μα η πάχνη δεν τ’ αφήνει.
• Κόψε κέδρο, φτιάξε Αντώνη και από πλάτανο Θανάση, εάν πεις και για το Γιάννη, όποιο ξύλο να ‘ναι κάνει.
• Ο πλάτανος θέλει νερό κι η λεύκα θέλει αέρα.
Σκύλοι
• Αν δεν κουνήσ’ η σκύλα την ουρά της, ο σκύλος δεν πάει κοντά της.
• Δεμένο σκυλί, πρόβατα δε φυλάει.
• Μητ’ ο σκύλος τρώει τ’ άχυρο μήτε τον γάιδαρο αφήνει.
για αυτούς που δεν αφήνουν τους άλλους να επωφεληθούν όταν δεν μπορούν να επωφεληθούν οι ίδιοι
• Του γειτόνου μας ο σκύλος, γείτονας είναι κι εκείνος.
• Κακό σκυλί ψόφο δεν έχει.
• Σκύλος που γαβγίζει, δεν δαγκώνει.
• Εγώ το λέω στον σκύλο μου κι ο σκύλος στην ουρά του.
δηλαδή, δίνω μια εντολή σε κάποιον που τη δίνει σε κάποιον κατώτερο αντί να την εκτελέσει ο ίδιος
• Και την πίτα σωστή και το σκύλο χορτάτο.
• Όποιος θρέφει ξένο σκύλο, η χαρά μόνο του μένει.
• Όλοι οι σκύλοι μια γενιά.
• Άσπρα σκυλιά, μαύρα σκυλιά, όλοι οι σκύλοι μια γενιά.
• Όποιος ξένο σκύλο τρέφει, μόνο το λουρί του μένει.
• Είναι πολλά μαντρόσκυλα και το κομμάτι ένα.
• Το φτηνό το κρέας το τρώνε τα σκυλιά.
• Τρέμει σαν το σκύλο κάτω απ’ το ρέχτι.
ρέχτι=η απόληξη της υδρορροής
• Δε γνωρίζει το σκυλί τον αφέντη του.
για καταστάσεις αταξίας, αναρχίας ή ανοργανωσιάς
• Με το στανιό ο σκύλος μαντρί δε φυλάει.
• Ο κακός ο σκύλος φυλάει το μαντρί.
• Η σκύλα από τη βιάση της τα κάνει στραβά τα κουτάβια της.
Γάτες
• Πολλά ξέρει ο ποντικός μα πιο πολλά ο γάτος.
• Δεν πίν’ η κατσούλα ξίδι.
για κάποιον που παραείναι έξυπνος για να κάνει κάτι ανόητο (κατσούλα=γατούλα)
• Όταν λείπει η γάτα, χορεύουν τα ποντίκια.
(αρχαιοελληνικής προέλευσης)
• Γέρος γάτος, τρυφερά ποντίκια θέλει.
• Για να μη φάγει ο γάτος το ψωμί, τρώει ο ποντικός τα ρούχα.
• Ζεματισμένος γάτος, φοβάται και το κρύο νερό.
• Η γάτα πούλησε το σπίτι της για ν’ αγοράσει ψάρια.
• Γάτα πού μουλώνει, ποντικούς μαζώνει.
• Θα κουρέψουμε μια γάτα, για να φτιάσουμε μια κάπα.
• Η γάτα όπως κι αν την πετάξεις, με τα τέσσερα θα πέσει.
για αυτούς που μένουν πάντα όρθιοι σε δύσκολες καταστάσεις
• Όταν γεράσει ο γάτος, παίζουν μαζί του τα ποντίκια.
Λύκοι
• Θρέψε λύκο το χειμώνα, να σε φάει το καλοκαίρι.
• Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, ούτε τη γνώμη άλλαξε ούτε την κεφαλή του.
• Ο λύκος έχει το σβέρκο χοντρό γιατί κάνει μόνος τις δουλειές του.
• Όταν τα σκυλιά τρώγονται, ο λύκος τρώει τα πρόβατα.
• Αν φοβόταν ο λύκος τη βροχή, θα φόραγε καπότα.
• Ο λύκος με μηνύματα ποτέ αρνί δεν τρώγει.
δηλαδή, αυτός που πρόκειται να κάνει κακό δεν προειδοποιεί
• Έβαλαν το λύκο να φυλάει τα πρόβατα.
• Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται.
για όσους επωφελούνται σε συνθήκες αταξίας και αναταραχής
• Ο λύκος έχει τ’ όνομα κι ο τσάκαλος τη χάρη.
• Έρμα μαντριά γιομάτα λύκους.
για μέρη ή δραστηριότητες που έχουν παραμεληθεί ή εγκαταλειφθεί
• Το λύκο τον κουρεύανε, πούθε παν’ τα πρόβατα.
δηλαδή, ο κακός, ακόμα και όταν βρίσκεται σε δύσκολη θέση, σκέφτεται το κακό
• Έπεσε ο λύκος στ’ άντερα.
για μεγάλη λαιμαργία αλλά και για διαφθορά
• Ο λύκος τη φωλιά του δεν τη μαγαρίζει.
• Ο λύκος από τα μετρημένα τρώει.
που σημαίνει πως αν δεν έχουμε μετρήσει κάτι, δεν το αντιλαμβανόμαστε όταν το χάσουμε
• Εμείς το λύκο βλέπουμε, πούθε πάν’ τ’ αχνάρια του.
δηλαδή, δεν έχει νόημα να ψάχνεις για ενδείξεις, όταν κάτι είναι ολοφάνερο
• Αρνί που βλέπει ο Θεός, ο λύκος δεν το τρώει.
• Το πρόβατο το μοναχό, εκείνο τρώει ο λύκος.
Άλογα
• Οι κάμποι τρέφουν άλογα και τα βουνά λεβέντες.
• Για το καρφί χάνεται το πέταλο, για το πέταλο το άλογο.
• Σαράντα τ’ άλογο κι εξήντα το σαμάρι.
Για επιδειξιομανείς και για περιττά λούσα
• Αλί απ’ τον Αλή που ‘χασε τ’ άλογο και πιλαλεί.
• Το καλό το άλογο στ’ αχούρι το πουλάνε.
• Κι αν στόλισες το γάιδαρο, γι’ άλογο δεν περνιέται!
• Πούλα τ’ άλογό σου και κράτα το γάιδαρό σου.
• Όταν ψοφήσουν τ’ άλογα, τιμή έχουν τα γαϊδούρια!
• Όταν σκοντάφτει τ’ άλογο, όλοι του λένε τύφλα.
δηλαδή όλοι επικρίνουν τους ικανούς με το παραμικρό λάθος
• Απ’ τα γρίβα τ’ άλογα, στα κούντρικα γαϊδούρια!
• Όταν σε γκρεμίσει τ’ άλογο, κατέβα τράβα το καπίστρι
Γαϊδούρια
• Δεν μπορεί να μοιράσει δυο γαϊδουριών άχυρα.
• Ήλιος και βροχή παντρεύονται οι φτωχοί, ήλιος και φεγγάρι παντρεύονται οι γαϊδάροι.
• Ν’ άκουγε ο Θεός τον κόρακα, όλοι οι γάιδαροι θα ψοφούσαν
• Δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα.
• Μαντζουράνα στο κατώφλι, γάιδαρος στα κεραμίδια.
επί ασυνεννοησίας
• Πας μετά Χριστόν προφήτης γάιδαρος εστί.
• Αντί να βογκάει ο γάιδαρος βογκάει ο καβαλάρης.
• Μητ’ ο σκύλος τρώει τ’ άχυρο μήτε τον γάιδαρο αφήνει.
για αυτούς που δεν αφήνουν τους άλλους να επωφεληθούν όταν δεν μπορούν να επωφεληθούν οι ίδιοι
• Ψάρι μπαρμπούνι διάλεγε και γάιδαρο καμπούρη, γυναίκα ψηλοκάβαλη και χοίρο μακρυμούρη.
• Κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε.
• Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα.
• Καβαλικεύω γάιδαρο ώσπου να βρω ένα άτι.
• Βαράει το σαμάρι ν’ ακούσει ο γάιδαρος.
• Όποιος κεντάει το γάιδαρο, μυρίζεται τις πορδές του.
δηλαδή, όποιος αντιπαρατίθεται με ευτελείς ανθρώπους, αντιμετωπίζει κακή συμπεριφορά
• Δεν γνωρίζουν οι γαϊδάροι πώς το τρώνε το χαβιάρι.
• Κι αν έχει ο γάιδαρος φωνή, για ψάλτη δεν τον κράζουν.
• Εγώ μιλάω, γαϊδούρια κλάνουνε.
δηλαδή, εγώ μιλάω και κανένας δεν μ’ ακούει
• Όλοι με χρυσά βελούδα, ποιος τα βόσκει τα γαϊδούρια;
• Γάιδαρος είναι γάιδαρος, ας εφορεί και σέλλα και η γριά κι αν ομορφίζεται δεν γίνεται κοπέλα.
• Σιγά μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου.
• Το μισιακό γαϊδούρι το τρώει ο λύκος.
• Δέσε το γάιδαρο κι ας τονε φάει ο λύκος.
• Μην κουνάς τα πόδια σου πριν ανεβείς στο γάιδαρο.
• Τα γέρικα γαϊδούρια Φλεβάρη ψοφάνε.
• Ήταν στραβό το κλήμα, το ‘φαγε κι ο γάιδαρος.
• Ο κουζουλός ο γάιδαρος, πάντα πουλάρι δείχνει.
• Κάθε πουλί με τη λαλησιά του και κάθε γάιδαρος με την γκαρισιά του.
• Όταν σου χαρίζουν έναν γάιδαρο, μην τον κοιτάς στα δόντια.
• Ο πεινασμένος γάιδαρος, ξυλιές δε λογαριάζει.
• Κατά φωνή και γάιδαρος.
• Τον γάιδαρο δεν τον ρωτούν όταν τον σαμαρώνουν.
• Ο γέρος γάιδαρος στράτα δε μαθαίνει.
• Γάιδαρος που δεν ‘μποδίζει, άφησέ τον κι ας γκαρίζει.
• Η γαϊδούρα σαράντα πουλάρια έκανε και το σαμάρι δεν της έλειψε.
• Γκαστρώνει γαϊδούρα στην ανηφόρα.
• Καβάλα στο γάιδαρο και τον γάιδαρο γύρευε.
• Στο γάμο πάει ο γάιδαρος ή για νερό ή για ξύλα.
για αυτούς που πρέπει να δουλεύουν όταν οι άλλοι περνούν καλά
• Εγκάριξεν ο γάιδαρος κι είπε «άχερος».
• Φταίει ο γάιδαρος και δέρνουν το σαμάρι.
• Πάνω που έμαθε ο γάιδαρος να μην τρώει, ψόφησε.
• Έκαμα το γάιδαρο κι ετσούλωσε τ’ αυτιά του και πήρε το σαμάρι του και πήγε στην κυρά του.
• Αρχόντου λόγος και πορδές γαϊδάρου, ένα.
• Είδα γάιδαρο με σέλα και τσομπάνο με ομπρέλα.
• Βαγενάδες και γαϊδάροι, ένα μήνα έχουν τη χάρη.
επειδή οι βαγενάδες (βαρελάδες) έχουν ένα μήνα δουλειά και ο γάιδαρος ξεκουράζεται λίγο μόνο ένα μήνα (το Μάρτιο)
• Απολύθηκε ο γάιδαρος; Αλιά από τα λάχανα.
• Και στο δήμαρχο να πας, γαϊδουρινή θα τηνε φας!
• Είπαν τα γαϊδουρόπουλα τη μάνα τους γαϊδούρα.
• Άνθρωπος ξετσίπωτος, γάιδαρος αδέσποτος.
• Άνθρωπος κοιμώμενος γάιδαρος δεμένος.
• Κι αν στόλισες το γάιδαρο, γι’ άλογο δεν περνιέται!
• Κάνε αστείο σε γαϊδούρι και θα φας κλοτσιά στη μούρη.
• Κάλιο κουτσό γαϊδούρι, παρά τσινιάρικο μουλάρι.
• Πρώτα πάρε το γαϊδούρι και μετά το σαμάρι.
• Πούλα τ’ άλογό σου και κράτα το γάιδαρό σου.
• Γέρος γάιδαρος καινούρια περπατησιά δε βγάζει.
• Όταν ψοφήσουν τ’ άλογα, τιμή έχουν τα γαϊδούρια!
• Όσο λείπει ο αφέντης κανένα δεν νοιάζει, μα όσο λείπει ο γάιδαρος, ούλοι βαρυγκωμάνε.
• Όσο και να δουλέψει ο γάιδαρος, αγκάθια τον ταγίζουν.
• Όσο καλός κι αν είναι ο γάιδαρος, πάλε γάιδαρο τον κράζουν.
• Ο καλός ο σαμαράς σκέφτεται και το γάιδαρο.
• Ο καλός ο πεθερός, γάιδαρος καμαρωτός και η κακιά η πεθερά, κολοβή οχιά.
• Να πουλήσουμε το γάιδαρο, να φτιάξουμε σαμάρι.
για αποφάσεις που αναιρούν την αναγκαιότητα της προσπάθειας
• Τον αγά και γάιδαρο να τον ιδείς, να μην τον καβαλήσεις.
• Το γαϊδούρι το δεμένο τρώει χορτάρι διαλεγμένο.
δηλαδή κάποιος που υποκύπτει ή στερείται την ελευθερία του μπορεί σε αντάλλαγμα να αποκτά κάποια προνόμια
• Τρανή γαϊδούρα, μεγάλη καμπούρα.
• Του γαϊδάρου η προκοπή, άχερα μες το παχνί.
για αυτούς που έχουν πρότυπα ή στόχους ή απολαβές χαμηλής αξίας
• Απ’ τα γρίβα τ’ άλογα, στα κούντρικα γαϊδούρια!
• Αν χωρατέψεις με το γάιδαρο, θα σε χτυπήσει στο πρόσωπο με την ουρά.
• Βόσκει ο γάιδαρος εκεί που θα τον δέσουν.
δηλαδή, επωφελείται κανείς όσο μπορεί από την κατάσταση στην οποία κατ’ ανάγκη θα βρεθεί
Γουρούνια
• Αδύνατο `ναι να γενεί χοίρου μαλλί μετάξι και του χωριάτη το παιδί να ‘χει αρχοντιά και τάξη.
• Καλός-καλός ο χοίρος μας κι εξέβην χαλαζιάρης.
• Αυτός που ‘χασε το χοίρο του, όλο μουγκριές ακούει.
• Σαπουνίζοντας γουρούνι, χάνεις χρόνο και σαπούνι.
• Μην αγοράζεις γουρούνι στο σακί.
• Του χοίρου το μαλλί δε γίνεται μετάξι.
• Λύσε δέσε το γουρούνι, μακρυσκοίνησε την κλώσα, πέρασε η μέρα.
δηλαδή, πέρασε η μέρα χωρίς να γίνει δουλειά
• Το γουρούνι το κράζουν για μαχτό κι εκείνο πάει για σκατό.
για αυτούς που από άγνοια προτιμούν τα χειρότερα· «μαχτό» είναι η τροφή για γουρούνια με τα μεμαγμένα πίτουρα
• Ξέρει ο μπουρμάς ίντα είναι ο χουρμάς.
μπουρμάς=ευνουχισμένος χοίρος
• Γριά δεν είχε βάσανα και αγόραζε γουρούνι.
• Άντρα, γουρούνι, γάιδαρο, και ποιον να πρωτοκλάψω;
Πουλιά
• Και το πουλί ψηλά πετάει, μα στη γη θα βρει να φάει.
• Το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται.
• Κατά το πουλί η φωλιά του, και κατά τον άνθρωπο το σπίτι του.
• Κάτσε κότα μου στ’ αυγά σου για να βγούνε τα πουλιά σου.
• Όταν λαλούν οι κόρακες, τα αηδόνια φεύγουν.
που σημαίνει ότι οι χυδαία φωνασκούντες επικρατούν
• Το θηλυκό πουλί φτιάνει τη φωλιά.
• Προτού σκάσουν τα αυγά, άρχισε να μετράει τα πουλιά.
• Όλα τα πουλιά μισεύουν, οι κοράκοι μόνο μένουν.
• Όλα τα πουλιά πάνε κι έρχονται, και ο σπουργίτης αναμένει.
• Όταν περνάνε τα καλά πουλιά στήνουμε ξόβεργα.
• Παρά αηδόνι στο κλουβί, κάλλιο κουρούνα στο βουνί.
• Κάλιο πουλί του κλαδιού παρά του κλουβιού.
• Τότε λαλούν τ’ αηδόνια όταν πάψουν τα κοράκια.
Φίδια
• Κι αν κελαηδάει η οχιά, δεν είναι καρδερίνα.
• Όποιος τα φίδια κυνηγά, φίδι θα τον δαγκώσει, και όποιος τον κίνδυνο αγαπά, αυτός θα τον σκοτώσει.
• Αν του τη δώσεις του φιδιού, δώσ’ τη του στο κεφάλι.
• Μην πατάς φίδι στην ουρά.
γιατί θα γυρίσει και θα σε δαγκώσει
• Ο Τούρκος κι η ουχιά δεν έχουνε μπιστιά.
Πηγή: https://www.gnomikologikon.gr/greek-proverbs.php?page=3
- Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος (link). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου