[η φωτογραφία της λίμνης είναι από την ιστοσελίδα : https://travelbug.gr/%CE%B6%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%87%CE%BB%CE%B1-%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%BD%CE%B7-%CF%84%CF%83%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%BF%CF%85/]
Την παρακάτω παράδοση τη διηγήθηκε το 1898 ένας
τσέλιγκας από το χωριό Περιβόλια της επαρχίας των Γρεβενών και τη
δημοσίευσε το 1904 ο Ν. Πολίτης στο βιβλίο του «Παραδόσεις».
Τα περιστατικά που αφηγείται ο τσέλιγκας, τα θεωρεί
ότι συνέβησαν πενήντα περίπου χρόνια πριν, δηλαδή γύρω στα 1850. Η
εποχή εκείνη κρατούσε ολοζώντανες τις παλαιικές δοξασίες, ήταν να πούμε
μια εποχή «ηρωική», επειδή τότε άνθρωποι και προσωποποιημένες
υπερφυσικές δυνάμεις έκαναν άφοβα συναναστροφή μεταξύ τους, όπως περίπου
έσμιγαν και συνομιλούσαν θεοί και θνητοί στα χρόνια του Ομήρου.
Το
κείμενο του θρύλου για τη λίμνη της Περιστέρας [είναι η σημερινή λίμνη Τσιβλού] έχει ως εξής:
«Η Περιστέρα το βουνό είναι ψηλό και ανηφορικό,
και στην πιο ψηλότερη κορφή του είναι μια λίμνη, μικρή και άπατη. Έως
τριακόσια μέτρα θα είναι απάνω κάτω, μα νερό έχει πολύ. Άλλη μια λίμνη
είναι στο Ξεροβούνι. Εκεί όλα τα ζωντανά -πίνουν νερό, μόνο τα μεγάλα
ζώα και τα γίδια δεν -πλησιάζουν να πιουν, γιατί αυτά το καταλαβαίνουν
ότι οι λίμνες είναι στοιχειωμένες. Και πραγματικά σε κάθε μιαν απ’
αυτές ήταν από ένας στοιχειωμένος.
Μια φορά, πάνε τώρα καμιά πενηνταριά χρόνια, όχι
περισσότερα, βγήκαν οι στοιχειωμένοι να παλέψουν. Συμφωνήσανε, ό,τι θα
στέλνει ο ένας στον άλλον, εκείνος να το δέχεται. Το στοιχειό του
Ξεροβουνιού έριχνε στο άλλο μπάλες από χιόνι, και αυτό τις κατάπινε. Της
Περιστέρας όμως το στοιχειό του έριχνε μπάλες καμωμένες από ξύγκι
αρνιών, από τις μπόλιες όπως τις λέμε εμείς, και είχε βαλμένο μέσα
μπόλικο αλάτι. Τις μπάλες αυτές τις είχε πάρει από έναν τσοπάνη. Πήγε
και τον ανάγκασε να βγάλει τις μπόλιες από τα πρόβατά του, άνοιγε το
στοιχειό κάθε πρόβατο, του έβγαζε τη μπόλια το ξύγκι, ύστερα το έραβε
-πάλι, και το αρνί δεν πάθαινε τίποτα. Άμα του έριξε πολλές μπόλιες, το
στοιχειό από το Ξεροβούνι που τις κατάπινε, δεν μπόρεσε να βαστάξει
και έσκασε.
Τότες έτρεξε αμέσως της Περιστέρας το στοιχειό, του
άνοιξε τα στήθια, του πήρε την καρδιά και την πέρασε στη σούβλα. Έβαλε
και τον τσοπάνη, που στεκόταν εκεί κοντά και έβλεπε, να γυρίζει τη
σούβλα για να την ψήσει. Εκείνος όμως δεν μπορούσε, όχι μόνο γιατί η
καρδιά ήταν μεγάλη και βαριά, αλλά πιο πολύ γιατί βάραινε επειδή ήτανε
στοιχειωμένη. Τον διάταξε λοιπόν το στοιχειό τον τσοπάνη, να αλείψει το
δάχτυλό του τρεις φορές στην καρδιά, και να το γλείψει. Πρώτη φορά που
το έγλειψε, αισθάνθηκε να μεγαλώνει το σώμα του. Δεύτερη και τρίτη
φορά, θέριεψε.
Επήγε τότε και αυτός στη λίμνη και έμεινε μέσα, γιατί στοίχειωσε.
Ο τσοπάνης εκείνος από τότε χάθηκε, δεν ήξεραν τι
έγινε. Μόνο σε έναν φίλο του παρουσιαζόταν που τον είχε κάμει βλάμη
στο Βαγγέλιο. Αυτός ήταν γαλατάς, ήταν δηλαδή μπάτζιος καθώς λέμε εμείς.
Μόνο σ’ αυτόν επαρουσιάστει, και του είπε να του φέρνει κάθε τόσο την
κορφή, δηλαδή το απάνω μέρος από το γάλα που θα το κάνουν βούτυρο. Και
του είπε ότι, αν θέλει καμιά φορά να τον ιδεί, να έρχεται στη λίμνη, να
ανεβαίνει σ έναν άσπρο βράχο, να παίζει τη φλογέρα, τη τζαμάρα όπως την
λέμε, και αυτός θα παρουσιάζεται. Μόνο τον όρκισε να μην πεί τίποτα σε
κανέναν. Έτσι συνέβη πολλές φορές, ερχόταν ο φίλος και έπαιζε, και
παρουσιαζόταν ο στοιχειωμένος.
Μετά από καιρό όμως η μητέρα του τσοπάνη, που είχε πάντα την ελπίδα πώς δεν χάθηκε ό γιος της, κάτι εννόησε.
Τον εφορτώθη λοιπόν: «Εσύ ξέρεις που είναι ο
Γιάννης μου». Γιάννη τον έλεγαν το στοιχειωμένο. Από δω λοιπόν τον
είχε, από κει τον είχε, με τα παρακάλια, με τα δάκρυα, τη λυπήθηκε
εκείνος και της λέει: «Άιντε, πάμε να τον δείς το Γιάννη».
Την παίρνει λοιπόν και την πάει στην πέτρα που
είχαν το σύνθημα, και την έκρυψε από πίσω του. Μόλις άρχισε να παίζει
τη τζαμάρα, πετάχτηκε όξω όοστοιχειωμένος. Και καθώς τον είδε η γριά,
χύνεται απάνω του να τον αγκαλιάσει και του φωνάζει: «Παιδάκι μου!» και
δεν ηξέρω τι. Ταράχτηκε ό στοιχειωμένος, γυρίζει σε εκείνο εκεί τον
βλάμη του και του λέει: «Μπάτζιος ήσουνα, μπάτζιος να μείνεις. Να
δουλεύεις μέρα και νύχτα, και προκοπή να μην κάμεις !». Και αμέσως
χάθηκε από μπροστά τους.
Ύστερα από λίγον καιρό γινόταν πανηγύρι σε ένα
γειτονικό χωριό, μακριά πάνω κάτω δυο ώρες από τη λίμνη. Εκεί που είχαν
στήσει το χορό, παρουσιάζεται άξαφνα ό στοιχειωμένος και αρπάζει την
καλύτερη κόρη του χωριού, που την ήξερε από καιρό, προτού να
στοιχειώσει. Την πήρε, την πήγε μέσα στη λίμνη, τη στοίχειωσε κι’
εκείνη. Οι χωριανοί τα έχασαν, έμειναν σαν μαρμαρωμένοι. Η νέα όμως είχε
δυο αδέρφια παλικάρια, ατρόμητα και αντρειωμένα. Δε χάνουν λοιπόν
εκείνα καιρό, παίρνουν στο κοντό το στοιχειό. Όταν όμως έφτασαν στη
λίμνη, εκείνος πήδηξε μέσα με την κόρη και τούς σκέπασαν τα νερά. Τα
παιδιά αποφάσισαν τότε να σκάψουν τη ράχη και ν ανοίξουν ρέμα για να
χύσουν το νερό, να στύψη η λίμνη. Άνοιξαν λοιπόν ρέμα, ως κανα δυο
μπόγια βαθύ, και άρχισε το νερό να τρέχει. Εκεί όμως εσείστηκε η γης
και έπεσε ένας βράχος θεόρατος, να, σαν αυτή την κάμαρα εδώ, και έφραξε
το ρέμα. Και φαίνονται ως τα τώρα και το ρέμα και ο βράχος.
Απελπίστηκαν τότε τ’ αδέρφια της κι’ έφυγαν.
Πάνε τώρα κάμποσα χρόνια, θα ήταν στα 1876, που
ένας γέρος, Καζάκο τον έλεγαν, μα το βαφτιστικό του όνομα δεν το
θυμούμαι, που μου διηγήθηκε πώς λίγο πρωτύτερα, στα 73, πήγε ένα πρωί
στη λίμνη, προτού να πάνε τα κοπάδια. και ότι είδε, λέει, τη γυναίκα
του στοιχειωμένου που καθόταν απόξω από τη λίμνη και χτενίζονταν. Και
άμα τον είδε εκείνη, χώθηκε αμέσως στη λίμνη, χωρίς να προφτάσει να
πάρει τα πράγματά της. Πλησίασε τότες ο γέρος και βρήκε το χτένι της,
τον καθρέφτη και μια τουλούφα μαλλιά, πολύ όμορφα και χρυσά. Τα μάζεψε ο
γέρος και τα πήρε. Το βράδυ όμως πήγε ο στοιχειωμένος στο γρέκι, που
κοιμόταν αυτός με τα πρόβατα, του έδωκε ένα ξύλο καλό και του λέει: «Να
πας πίσω τα πράματα εκεί που τα πήρες». Και τα πήγε ήθελε, δεν ήθελε».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου