Μύθοι των Ινδιάνων για τους αστερισμούς - Myths of the Indians about constellations - Miti degli indiani sulle costellazioni

 

Μύθοι των Ινδιάνων για τους αστερισμούς - Myths of the Indians about constellations -  Miti degli indiani sulle costellazioni 

Οι διηγήσεις των Ινδιάνων μπορούν να χωριστούν σε μύθους, παραμύθια και μικρές κωμικές ιστορίες. Οι μύθοι αναφέρουν ιερές πράξεις. Τους διηγούνταν στην έναρξη των θρησκευτικών τελετών και των χορών. 

Σε μερικές φυλές τους διηγούνταν μόνο όταν άρχιζαν οι πρώτες παγωνιές. Όλοι οι μύθοι είχαν το κοινό ότι, τα υπερφυσικά όντα εμφανίζονται με ανθρώπινη μορφή και δρουν ανάμεσα στους ανθρώπους. Έχουν σαν σκοπό να διδάξουν και να προτείνουν ιδανικά. Τα παραμύθια ήταν ανάμεσα στις άλλες διηγήσεις τα περισσότερα.

Τα γεγονότα της καθημερινής ζωής μπερδεύονται με θαυμαστά γεγονότα, σύμφωνα με την αντίληψη της ζωής του Ινδιάνου. Για τον Ινδιάνο όλα αυτά τα γεγονότα έπρεπε να παίρνονται στα σοβαρά, και ήταν, από την πιο υψηλή άποψη, απόλυτα αληθινά και αξιόπιστα. Μέσα σε αυτόν τον κόσμο δεν υπήρχαν πραγματικά σύνορα ανάμεσα στους ανθρώπους και τα ζώα, ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο. Το θαυμαστό ήταν για τον Ινδιάνο κάτι ζωντανό. Δεν μετρούσε τον κόσμο με τα περιορισμένα μέσα της λογικής του σημερινού ανθρώπου.

Ο Ινδιάνος μισούσε πάνω απ’ όλα να λέει καθαρά, οριστικά πράγματα. Το θεωρούσε αυτό βέβηλο και το έβλεπε σαν παραμόρφωση της αλήθειας. Διότι μερικά πράγματα έπρεπε να αφήνονται μόνο στη διαίσθηση. Ο καθένας τα ερμηνεύει με τον τρόπο του, δεν είναι αλήθειες παρά μόνο με την μορφή προτάσεων.

Μυθολογικές τάσεις στις Ινδιάνικες φυλές της Βορείου Αμερικής

Ένα μεγάλο μέρος της θεματολογίας των μύθων των Ινδιάνων, αναφέρεται σε έναν ήρωα ή μια ομάδα ανθρώπων που αναγκάζονται να ταξιδέψουν στον ουρανό είτε ψάχνοντας ουράνια αντικείμενα είτε για να αποφύγουν μια μεγάλη πλημμύρα ή φωτιά πάνω στη Γη. Υπάρχουν πολλοί τρόποι, σύμφωνα με την μυθολογία των Σαλίς, για να ανέβει στους επάνω κόσμους.

  Σε μερικές ιστορίες, οι άνθρωποι των άστρων υπνώτιζαν και απήγαγαν κάποιους και κατόπιν τους οδηγούσαν στις ουράνιες κατοικίες τους.

  Κάποιες άλλες φορές ο ιστός μιας αράχνης γινόταν ο ζωτικός σύνδεσμος. Κάποτε ο ήρωας ρίχνει ένα βέλος που καρφώνεται σε ένα αστέρι. Άλλο ένα βέλος καρφώνεται στην ουρά του πρώτου. Και άλλα βέλη ακολουθούν με τον ίδιο τρόπο μέχρι που σχηματίζεται μια σκάλα που ενώνει τη Γη με τον Ουρανό.

  Σε μερικές ιστορίες οι κάτοικοι των ουρανών θέλουν να αποδράσουν. Αυτό το πετυχαίνουν αρκετές φορές με το να σκάβουν για ρίζες. Μια ρίζα φτέρης αν σκαφτεί μπορεί να οδηγήσει κατευθείαν στα υψηλότερα σύννεφα του γήινου κόσμου, που βρίσκονται μόλις κάτω από το στρώμα του χώματος του ουράνιου κόσμου. Κατόπιν ο κεντρικός χαρακτήρας του μύθου συνήθως ύφαινε ένα σκοινί με ίνες από τσουκνίδες ή από βλαστούς κέδρου, και γλιστρούσε προς τα κάτω, αφήνοντας πίσω του τον κόσμο του ουρανού. Κάποιες φορές αφού η επιτυγχάνονταν με αυτόν τον τρόπο η απόδραση το σκοινί που συνέδεε τους δυο κόσμους τραβιόταν, καταστρέφοντας έτσι με συμβολικό τρόπο το πέρασμα και την πιθανότητα να επιστρέψει πάλι πίσω.

Οι Ινδιάνοι ενδιαφέρονταν για τα αστέρια και είχαν πολλούς μύθους που εξηγούσαν τα σχήματα αρκετών αστερισμών, όπως του Ωρίωνα (τα δύο κανό) και την Κασσιόπης (το μεγάλο ελάφι).

Η Αφήγηση και ο ρόλος της

Πολλές φορές, ειδικά τον χειμώνα, οι ιστορίες λέγονταν γύρω από μια μεγάλη φωτιά, δίνοντας στην συγκέντρωση μια μυστικιστική και θρησκευτική σημασία. Σε τέτοιες συγκεντρώσεις όσοι είχαν ταλέντο στην αφήγηση μπορούσαν να επηρεάσουν άμεσα το ακροατήριο τους. Οι αφηγητές ήταν κάθε άλλο από παθητικοί ομιλητές. Έπρεπε να έχουν και αξιόλογες υποκριτικές ικανότητες. Ένας καλός αφηγητής κινείται διαρκώς, αλλάζει εύκολα τις εκφράσεις του προσώπου του, και τον τόνο της φωνής του για μοιάσει στα ζώα ή στα πνεύματα που πρωταγωνιστούν στους μύθους. Διάφοροι ήχοι, σφυρίγματα, χτυπήματα με τα χέρια ήταν το οπλοστάσιο ενός ταλαντούχου παραμυθά έτσι ώστε να μιμηθεί πειστικά τις φωνές της φύσης και των ζώων.

Όταν έπεφτε το σούρουπο και οι ιστορίες άρχιζαν, τα πολύ μικρά παιδιά πήγαιναν για ύπνο, αλλά όλοι οι υπόλοιποι προσκαλούνταν να συμμετάσχουν. Ήταν σημαντικό για τα παιδιά να ακούσουν και να καταλάβουν τους μύθους. Όμως δεν έπρεπε να τα πάρει ο ύπνος, γι' αυτό σε διάφορα σημεία της αφήγησης έπρεπε να φωνάξουν όλα μαζί. Έτσι έδειχναν στους μεγαλύτερους ότι όντως πρόσεχαν τις ιστορίες Η αφήγηση μύθων ήταν ο παραδοσιακός τρόπος διδασκαλίας.

Οι μύθοι ξυπνούσαν την διάθεση και τα κίνητρα για να μιμηθείς τους ήρωες και να γίνεις θαρραλέος, καλός δυνατός, καλός αφηγητής ή αρχηγός. Σε ένα μύθο που εξηγούσε το πως ο ουρανός βρίσκεται τόσο μακριά, όλοι οι άνθρωποι μαζεύτηκαν να τον σπρώξουν προς τα πάνω γιατί αρχικά ήταν πολύ κοντά στη Γη. Ο μύθος αυτό διδάσκει ότι με την συνεργασία πετυχαίνονται μεγάλα κατορθώματα.

  Άλλες συμβουλές είναι «μην είσαι καυχησιάρης, αλλιώς θα θρηνήσεις σαν το Ελάφι», «πάντα να είσαι σε εγρήγορση, αλλιώς θα σε κοροϊδέψει κάποιος πονηρός, όπως την πάτησε η Φώκια από την Αλεπού», «μην περιφρονείς τους μεγαλύτερους σου», «αν είσαι πάντα ευγενικός με τους φτωχούς, θα έχεις καλή τύχη», «μην κάνεις παρέα με άτομα που ξέρεις πως δεν αξίζουν. Πάντα βρίσκουν τρόπο να σε μπλέξουν και σένα, ενώ είσαι αθώος, όπως ακριβώς η Νυφίτσα έμπλεξε τον μικρό αδερφό της».

Η «τελετή» της διηγήσεως των μύθων έφερνε τους ανθρώπους και τις οικογένειες πιο κοντά, ισχυροποιώντας τους δεσμούς της κοινότητος. Για τους Ινδιάνους, ήταν κάτι παρόμοιο με την εκκλησία, επειδή κιόλας τα περισσότερα μηνύματα είχαν πνευματικό περιεχόμενο.

Οι μύθοι των Ινδιάνων

1. Σπρώχνοντας τον Ουρανό (Chinook)

Ο Δημιουργός έφτιαξε τον κόσμο από την Ανατολή προς τη Δύση, δίνοντας διαφορετικές γλώσσες στον κόσμο καθώς προχωρούσε. Πέρασε και από το Puget Sound, και εκεί του άρεσε τόσο πολύ που σταμάτησε την δημιουργία και έδωσε τις υπόλοιπες γλώσσες με τη μια.

Ο καινούργιος αυτός κόσμος δεν άρεσε καθόλου στους ανθρώπους, γιατί ο ουρανός ήταν τόσο χαμηλός που χτυπούσαν τα κεφάλια τους συνέχεια. Οι αρχηγοί τους συναντήθηκαν και αποφάσισαν ότι ο ουρανός έπρεπε να σπρωχτεί πιο πάνω. Οι άνθρωποι μαζεύτηκαν και με τη βοήθεια γιγαντιαίων ελάτων, έσπρωξαν με όλη τους τη δύναμη. Συντόνισαν τις προσπάθειές τους χρησιμοποιώντας την παγκόσμια λέξη «για - χου !»  που σημαίνει "»σπρώξτε !».

Καθώς όλοι έσπρωχναν τον ουρανό, μερικοί κυνηγοί, και τρία ελάφια ήταν πάνω σε ένα ψηλό βουνό. Τυχαία είχαν μείνει εκεί πάνω και έτσι μεταμορφώθηκαν σε αστέρια του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου. Επίσης την ίδια τύχη είχε ένα ψάρι και μερικοί άντρες σε δύο κανό, που έγιναν ο αστερισμός του Ωρίωνα.

2. Η προέλευση του θρόνου της Κασσιόπης (Yakima)

Ένας κακός άνθρωπος ξεγελάει τέσσερα αδέρφια πουλώντας κακοφτιαγμένα βέλη και κατόπιν μεταμορφώνεται σε μεγάλο ελάφι και τους σκοτώνει με τα μεγάλα κέρατά του. Παρόλα' αυτά ο πέμπτος αδερφός έρχεται και αρνείται να κάνει παζάρια για τα ελαττωματικά βέλη. Όταν ο άντρας μεταμορφώνεται σε ελάφι ο πέμπτος αδερφός το σκοτώνει με τα δυνατά του βέλη. Γδέρνει το ζώο και πετάει το δέρμα του στον αέρα όπου αυτό παραμένει ανάμεσα στα αστέρια. Οι τρύπες που δημιούργησαν οι πάσσαλοι, που χρησιμοποίησε ο πέμπτος αδερφός, για να τεντώσει και να αποξηράνει το δέρμα, έγιναν τα άστρα του θρόνου της Κασσιόπης.

3. Ο Αλγκον και η Αστροκόρη (Pawnee)

Μια μέρα ένας Ινδιάνος που τον έλεγαν Άλγκον (Λευκό Γεράκι), ανακάλυψε ένα κυκλικό μονοπάτι από ανθρώπινα χνάρια. Κρύφτηκε σε ένα κοντινό θάμνο και περίμενε. Μετά από λίγο άκουσε μια θειική μουσική από τον ουρανό, και στρέφοντας το κεφάλι ψηλά είδε ένα μαγικό καλάθι που είχε μέσα του δώδεκα όμορφες αδερφές, να πλησιάζει προς τα κάτω. Σαν έφτασαν στη γη, κατέβηκαν στο κυκλικό μονοπάτι, και άρχισαν να χορεύουν πανέμορφους μαγικούς χορούς.

Ο Άλγκον αμέσως ερωτεύτηκε την πιο μικρή από τις κοπέλες, ένα λεπτοκαμωμένο και ντελικάτο πλάσμα. Προσπάθησε να την πιάσει αλλά αυτή του ξέφυγε με τις υπόλοιπες νεράιδες στον ουρανό. Ο κυνηγός όμως δεν πτοήθηκε και την επόμενη μέρα μεταμορφώθηκε σε ποντίκι, κρύφτηκε στην κουφάλα ενός δέντρου μαζί με άλλα ποντίκια και περίμενε. Οι ουράνιες αδερφές εμφανίστηκαν και πάλι και άρχισαν να χορεύουν. Όταν αντιλήφθηκαν τα ποντίκια άρχισαν να τα κυνηγούν. Η μικρότερη κυνήγησε τον Άλγκον, ο οποίος όταν η Αστροκόρη τον πλησίασε αρκετά πήρε την ανθρώπινη μορφή του και την έπιασε. Όταν ο Ινδιάνος έφτασε σπίτι του, παντρεύτηκε αμέσως τη νεράιδα και γρήγορα κέρδισε την αγάπη της γιατί ήταν καλός και ευγενικός.

Η Αστροκόρη όμως αν και αγαπούσε τον άντρα της, δεν μπορούσε να ξεχάσει τους δικούς της. Μια μέρα που την κυρίεψε νοσταλγία, έφτιαξε ένα καλάθι από λυγαριά, όμοιο με αυτό των αδερφών της, τραγούδησε το μαγικό τους τραγούδι και άρχισε να ανεβαίνει, μαζί με τον γιο της στην Αστροχώρα. Εκεί όλοι χάρηκαν που την ξαναείδαν, όμως αυτός που στεναχωρήθηκε πολύ ήταν ο Άλγκον όταν διαπίστωσε τι είχε συμβεί. Κάθε μέρα πήγαινε στο μαγικό μονοπάτι ελπίζοντας ότι η γυναίκα του θα επέστρεφε. Τα χρόνια όμως περνούσαν και κανένα σημάδι δεν παρουσιαζόταν.

Εν τω μεταξύ η γυναίκα του και το παιδί του σχεδόν τον είχαν ξεχάσει. Όταν όμως το αγόρι μεγάλωσε θέλησε να μάθει ποιος ήταν ο πατέρας του. Έτσι κατέβηκαν κάτω στη γη να συναντήσουν τον Άλγκον και να τον προσκαλέσουν να έρθει κι αυτός στην Αστροχώρα. Αφού τον βρήκαν, αυτός χάρηκε πολύ και δέχτηκε την πρόσκληση. Έτσι μεταμορφώθηκε σε Λευκό Γεράκι και από τότε και έπειτα μπορούσε να ταξιδεύει στον ουρανό για βλέπει την γυναίκα του. Στην ιστορία αυτή ο Άλγκον είναι ο Αρκτούρος, οι δώδεκα αδερφές είναι ο αστερισμός του Βόρειου Στέμματος που όμως είναι ανοιχτός αφού η μικρότερη αδερφή τριγυρνάει με τον Άλγκον. ...

4. Τα Εφτά Αδέρφια (Seneca)

Κάποτε υπήρχαν εφτά αδέρφια που εκπαιδεύονταν για να γίνουν πολεμιστές των της φυλής των Σενέκα. Ο θείος τους κάθονταν κοντά τους και χτυπούσε το τύμπανό του μαθαίνοντας τους τον χορό του πολέμου και τους τρόπους των πολεμιστών. Η μητέρα τους όμως στεναχωριόταν που τα αγόρια της θα γίνονταν πολεμιστές. Όταν ολοκληρώθηκε η εκπαίδευση τους και ήταν έτοιμοι να ξεκινήσουν για τον πόλεμο, τα αδέρφια χόρεψαν, σύμφωνα με το έθιμο γύρω από την κολώνα του πολέμου και πήγαν στην μητέρα τους να ζητήσουν το αποξηραμένο κρέας που θα έπαιρναν για το ταξίδι τους. Η μητέρα τους όμως αρνήθηκε καθώς ήξερε ότι κάποιοι από τους γιους της ίσως δεν γύριζε ποτέ πίσω. Τρεις φορές χόρεψαν γύρω από την κολώνα του πολέμου και τρεις φορές η μητέρα τους αρνήθηκε να τους δώσει το φαγητό τους. Την τέταρτη φορά ο μεγαλύτερος αδερφός άλλαξε το τραγούδι τους και είπε ένα μαγικό τραγούδι. Καθώς το έλεγε τα αδέρφια άρχισαν να ανεβαίνουν προς τον ουρανό. Η μητέρα τους φοβήθηκε ότι θα τους χάσει και άρχισε να τους παρακαλά να κατέβουν.

Ο μεγαλύτερος αδερφός συγκινήθηκε από τις φωνές της κοίταξε προς τα κάτω και έπεσε σαν πεφταστέρι δίπλα στη μητέρα του. Αυτή έτρεξε στο σημείο που έπεσε και τον έψαξε στην τρύπα που δημιούργησε το φλεγόμενο άστρο. Η τρύπα όμως ήταν πολύ βαθιά και δεν υπήρχε τίποτε μέσα της. Κοίταξε προς τα πάνω και είδε ότι οι υπόλοιποι γιοι της είχαν γίνει ένας κύκλος από έξι αστέρια που χόρευαν συνέχεια γύρω από την κολώνα του πολέμου στον ουρανό.

Η γυναίκα έχτισε με τα χέρια της ένα σπίτι πάνω από την τρύπα που έγινε στο έδαφος. Από την τρύπα φύτρωσε ένα δέντρο τόσο ψηλό όσο ο πρωτότοκος γιος της. Όταν ένας κυνηγός έκοψε το δέντρο για να δει αν ο χυμός του ήταν τόσο γλυκός, αντί για χυμό έτρεξε αίμα. Η μάνα έδεσε το κόψιμο, έμεινε με το δέντρο και του τραγουδούσε κάθε βράδυ το τραγούδι που έλεγε στον μεγάλο γιο της όταν αυτός ήταν μωρό. Την άνοιξη το δέντρο ξεπέταξε δέσμες από φτερά σαν αυτά που διακοσμούσαν την πολεμική φορεσιά του γιου της. Τα φτερά όμως αυτά ήταν από ξύλο και ήταν οι σπόροι μιας νέας ράτσας δέντρων ένα από τα οποία είναι το πεύκο. Από τα πεύκα οι Σενέκα χρησιμοποιούσαν τον χυμό τους στην κατασκευή κανό και σκοινιών. Οι δέσμες των φτερών σήμερα έγιναν οι κώνοι των πεύκων που ξέρουμε.

Όταν η μητέρα του πεύκου γέρασε και πέθανε, μαζί της πέθανε και το πρώτο πεύκο, και τότε το πνεύμα του μεγαλύτερου από τα αδέρφια πήγε μαζί τους στον ουρανό. Κάθε βράδυ τα Εφτά Αδέρφια (Πλειάδες) ξανά μαζί, χορεύουν ψηλά πάνω από το σπίτι που βρίσκεται το Συμβούλιο των Σενέκα.

[τέλος 1ου μέρους]

Πηγή : http://apatsi-apatsi.blogspot.gr/2010/03/blog-post_17.html

http://seliniartemisekati.blogspot.gr/ - Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος(link ). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.16,0

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ

Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.